Trong bối cảnh phức tạp mà cả nước đang cùng chống dịch “viêm đường hô hấp cấp do chủng mới của vi rút Corona gây ra” (sau đây gọi là “Dịch Covid-19”) cho thấy có không ít các doanh nghiệp kiểm toán (DNKiT) và các doanh nghiệp, tổ chức mà báo cáo tài chính (BCTC) năm 2019 thuộc đối tượng phải kiểm toán bị ảnh hưởng lớn về tiến độ thực hiện kiểm toán và thời hạn nộp BCTC năm 2019 đã được kiểm toán.
Dịch nCoV là dịch cúm nguy hiểm, hiện chưa có thuốc điều trị, diễn biến phức tạp, mức độ lây lan rộng, đã được Tổ chức Y tế thế giới (WHO) công bố tình trạng khẩn cấp toàn cầu và Thủ tướng Chính phủ công bố chống dịch trên toàn quốc, nên có thể coi là trường hợp bất khả kháng về mặt pháp lý.
Từ những tác động bất khả kháng của tình hình thực tế Dịch Covid-19, nhiều DNKiT đã phản ánh và đề nghị cơ quan Nhà nước có thẩm quyền hướng dẫn và hỗ trợ về thời gian giúp kiểm toán viên (KTV) và DNKiT thực hiện đầy đủ các thủ tục để thu thập được các bằng chứng kiểm toán phù hợp theo yêu cầu của chuẩn mực kiểm toán, đồng thời giúp các đơn vị được kiểm toán khắc phục, sửa chữa BCTC đối với các sai sót mà KTV và DNKiT phát hiện trong quá trình kiểm toán, từ đó góp phần đảm bảo chất lượng BCTC đã được kiểm toán để đáp ứng yêu cầu cung cấp thông tin tài chính trung thực, đáng tin cậy cho các cơ quan quản lý nhà nước, nhà đầu tư và các đối tượng sử dụng khác.
Hội Kiểm toán viên hành nghề Việt Nam (VACPA) đã gửi công văn số 013-2020/VACPA ngày 14/02/2020 đề nghị Bộ Tài chính (Cục Quản lý, giám sát Kế toán, Kiểm toán; Ủy Ban chứng khoán Nhà nước) cho phép và có hướng dẫn để các doanh nghiệp bị ảnh hưởng trực tiếp bởi Dịch Covid-19 được lùi thời hạn nộp BCTC đã được kiểm toán cho năm tài chính kết thúc ngày 31/12/2019 cho cơ quan nhà nước có thẩm quyền và công bố thông tin chậm nhất đến ngày 30/04/2020 để có thể hỗ trợ về thời gian cho KTV và doanh nghiệp vượt qua thời điểm khó khăn do tác động tiêu cực từ hậu quả của Dịch Covid-19 này.
Về cơ sở pháp lý cho việc lùi thời hạn nộp BCTC cho các công ty niêm yết, đại chúng hiện nay đã có qui định tại Thông tư 155/2015/TT-BTC ngày 06/10/2015 của Bộ Tài chính về hướng dẫn công bố thông tin trên thị trường chứng khoán (Khoản 1, Điều 6 - Tạm hoãn công bố thông tin) là: “1. Đối tượng công bố thông tin được tạm hoãn công bố thông tin trong trường hợp vì những lý do bất khả kháng (thiên tai, hỏa hoạn,...)”.
Thực tế, tới thời điểm này có một số Sở Giao dịch chứng khoán các nước đã cho phép lùi thời hạn công bố thông tin do ảnh hưởng của Dịch Covid-19, cụ thể: Sở Giao dịch chứng khoán Thượng Hải cho phép lùi thời hạn công bố thông tin về BCTC năm 2019 cho tất cả các công ty niêm yết đến 30/04/2020; Sở Giao dịch chứng khoán Hồng Kông và Sở Giao dịch chứng khoán Đài Loan cho lùi thời hạn nộp BCTC đối với các đối tượng bị ảnh hưởng; Sở Giao dịch chứng khoán Singapore cũng đang xem xét việc cho lùi thời hạn công bố BCTC năm 2019 thêm 2 tháng.